27/11/08

"MONTE DO SEIXO. O santuario perdido dos celtas"

.
.
.
.
>>>
Ilustración: Portada do libro "Monte do Seixo. O santuario perdido dos celtas".

.

Neste novo libro verbo do Seixo (Pontevedra), un dos montes sagrados da prehistoria galega, reedítanse materiais xa traballados en Almanaque de encantos (2005) e Reivindicación da Montaña Máxica (2007), acompañados doutras novas descubertas (textos, debuxos, fotografías...). Todo isto enxalzado coa achega da color e a coidadísima maquetación enxeñada no obradoiro Trisquelia de Pontevedra. Os debuxos da "fauna mítica" son obra dos ilustradores Joao Bieites, Mónica García e Paco Sutil.
.
Para a presente edición, engádese un mapa cos oito roteiros deseñados para a "Montaña Máxica" e as súas trinta estacións míticas, útil complemento para os centos de confrades do monte do Seixo: para aqueles que xa experimentaron o engado do seu prodixioso patrimonio material e inmaterial e para esoutros centos que fican pendentes de ascender ao privilexiado escenario, transformado en 2000 nun arrepiante parque eólico.
.
.
O libro pódese adquirir remitindo as vosas peticións aos seguintes correos electrónicos:
.
.
Tamén o atoparedes nas seguintes librarías:
.
"Michelena" de Pontevedra.
"Couceiro" e "Follas Novas" de Compostela.
"Librouro" e "Andel" de Vigo.
"Central Libreira" de Ferrol.
.
.
Moitas grazas polo voso apoio. Salvemos o Seixo!!
.
.
Véxase:
.
.
.
..

19/11/08

"CANTARES de MANUELA DE BARRO. Achegas ao cantigueiro de Cerdedo"

.
.


Manuela Cortizo Medal naceu en Cerdedo (Pontevedra) o 11 de xullo de 1930. Sendo aínda ben pequeniña, aveciñouse na aldea de Barro de Arén. Alí se criou cunhas tías, irmás de seu pai, e alí vive hoxe en día.

Casou aos dezaoito anos con Xosé Álvarez Sieiro “Pepito”. Manuela e Xosé mercaron a casa familiar cun empréstito de 5.000 pesetas daquela época. A débeda foi axiña saldada cos cartos aforrados por Pepito tras a súa primeira tempada de traballo na cantaría en León.

Pasou a súa nenez e a súa mocidade alindando o gando nas devesas e xesteiras e xa dende cativa sobranceou pola súa extraordinaria memoria e polos seus magníficos dotes para o canto. Foi moi pouquiño á escola, apenas tres anos, o xusto para aprender a ler, a escribir e a aplicar con acerto as catro regras.

As súas tías animábana a cantar, pois deste xeito sabían que andaba por cerca e que estaba ben. Di a xente do lugar que cando a nena Manuela entoaba, semellaba que o estivesen a facer os mesmos anxos do ceo.

Abofé que de seren outras as circunstancias e consonte a súa vocación e condicións innatas, Manuela Cortizo ocuparía na actualidade un lugar destacado no eido da música, tal e como testemuña o serodio apelativo de “Montserrat Caballé da Terra de Montes”. Os recoñecementos e homenaxes chegaron, coma case sempre, tarde.

Manuela Cortizo, Manuela das Marianas, Manuela de Barro, esforzouse a prol da convivencia harmónica, materializada no compromiso desinteresado coa comunidade. Amais de labrega e cantareira, a señora Manuela exerceu durante moito tempo o labor de practicante –tan atinada coa voz coma coa xeringa–. O seu natural hospitalario converteu a súa casa na casa do pobo, na casa de todos.

Foi tras a súa xubilación cando entendeu oportuno levar á práctica un dos seus máis acariñados soños: formar unha agrupación musical coa que desterrar a monotonía da aldea e asemade enxalzar a arte anónima do noso cantigueiro. As seguintes palabras son súas: Co pesar non somos nada; cómpre sementar aleghría para colleitar aleghría. A súa pouca ortografía non foi atranco para desenvolver con éxito a súa misión. Os que con ela conviven abráianse, e nós con eles, de que con 78 anos teime en erguerse a altas horas da noite, espelindo a vixilia, para preservar coa escrita os ditos, contos e cantares que lle veñen á cabeza. O seu sacrificado labor de transmisión da sabedoría popular é impagábel, mais como boa galega é consciente de que este é o prezo que hai que aboar para quedar a pre cos devanceiros que forxaron, e dos que herdamos, o feito diferencial da galeguidade.

O antigo teleclub de Barro serviu e serve como local de xuntanza e ensaio das sublimes Pandeireteiras de Barro de Arén, orgullo da terra das carballeiras. No ano 2006 gravaron o seu primeiro disco: Cerdediño prós amores. Longa vida!!

As Pandeireteiras de Barro de Arén colleitan éxitos alí onde van, converténdose nas mellores embaixadoras de Cerdedo. Malia á súa curta existencia, teñen compartido escenario co celme das agrupacións de música tradicional do momento: Gaiteiros Treixadura, Leilía, As Donicelas, Quempallou, Os Abrentes de Cerdedo, Tear de Llerena, Os Diplomáticos do Acordeón, Os Trazantes de Tenorio, Os Chichisos de Pontevedra... Foron protagonistas, así mesmo, en reiteradas ocasións, dos programas “Luar” e “O Alalá” da Televisión Galega. A súa arte transcendeu as fronteiras da Terra de Montes coa súa indelébel participación en 2007 na “Polafía” organizada en Cerdedo pola Asociación Cultural Verbo Xido, pola Asociación de Escritores en Lingua Galega (AELG) e mais pola Consellaría de Cultura da Xunta da Galiza. A web “Galicia Encantada”, enxeñada e coordinada polo etnógrafo Antonio Reigosa, tamén se fixo eco das excepcionais calidades das nosas cantareiras e da súa avantaxada capitá.

A señora Manuela Cortizo e mais a súa familia acollen agarimosos no seu lar a quen alí acode procurando saciar a sede no xeneroso manancial do seu saber. Tamén, a fame, xa que non hai filloas máis gorentosas ca as que se lamben en cas das Marianas de Barro.

Eu fun un deses moitos beneficiados. Valla este libriño de cantigas –transcrición dos manuscritos que Manuela puxo ao meu coidado– como mostra de agradecemento, estima e admiración perdurábeis.
.
.
>>>
Fotografía: Manuela Cortizo e Calros Solla.
.
Véxase:
.
http://www.osabrentes.com/pandeireteiras.htm
..
.

14/11/08

Carlos Solla Varela (Calros Solla): Bibliografía (1999-2008)

.
.
.
Reseña:
.
.
Reseñas:
.
.
Obra completa en formato PDF:
.
.
.
.
.

.
.

.
.

.
.
.
.

.
..
>>>
Libro 1: reGaliza e outras chuches (retrónicas, ano 2008).
Libro 2: Monte do Seixo. Reivindicación da Montaña Máxica (ensaio, ano 2007).
Libro 3: Almanaque de encantos. Mitoloxía da Terra de Cerdedo (ensaio, ano 2005).
Libro 4: Cerdedo in the Voyager I (poesía visual, ano 2004).
Libro 5: Ras e tritongos (poesía, ano 2003).
Libro 6: Cerdedo na obra do Padre Sarmiento (ensaio, ano 2002).
Libro 7: Cerdedo. Materiais para o estudo da freguesía de San Xoán de Cerdedo. Inventario xeral (ensaio, ano 2002).
Libro 8: Terras raras (poesía, ano 2001).
Libro 9: Mel de arañas (poesía, ano 2000).
Libro 10: Xábregho (poesía, ano 1999).
.
..

10/11/08

LIBRO DE RECLAMACIÓNS: Can de palleiro: "Yes, I can!"

.
.
.
.
Pé de foto: Abofé que hai can; só lle falta votar.
.
Fotografía: Xabier Martínez.
.

1/11/08

LIBRO DE RECLAMACIÓNS: "CARBALLO (Quercus robur)"

.
.
.
.
>>>
Fotografía: Retallo dunha carballeira (Cesantes-Redondela).
.
.

Grupo de Estudos Etnográficos SERPE BICHOCA

.
.
.
.
.
No verán de 2007, João Bieites, Rafael Quintía e Calros Solla abordaron o proxecto de creación do Grupo de Estudos Etnográficos Serpe Bichoca. A agrupación cultural, bautizada co nome dun fabuloso réptil da mitoloxía de Cerdedo, nacía coa arela de recuperar e divulgar os tesouros do patrimonio material e inmaterial do país, os máis deles esmorecentes ou decimados por mor da ignorancia, a insensibilidade ou o desleixo.

Animados pola boa acollida do libro de Calros Solla, “Monte do Seixo. Reivindicación da Montaña Máxica”, que pon ao descuberto o enxoval lendario desta montaña pontevedresa e denuncia o atentado ecolóxico e patrimonial nela perpetrado coa súa transformación nun parque eólico, acordaron, como primeiro obxectivo, porfiar no seu estudo e promoción, salientando as singulares características do que segue a ser, sen dúbida, un dos lugares máis fascinantes da nosa xeografía.

O Grupo Serpe Bichoca orienta hoxe os seus esforzos a prol do monte do Seixo, teimando en salientar a súa potencialidade. O “Proxecto Montaña Máxica” arela rendibilizar o indiscutíbel atractivo turístico deste monte –parque temático da mitoloxía popular– ofrecéndoo como unha novidosa e dinamizadora alternativa cultural para a bisbarra de Terra de Montes, sumida nunha fonda depresión económica e demográfica.

O Seixo é de seu unha maxestosa “cidade da cultura”. O edificio foi deseñado polos máis habelenciosos arquitectos: o vento, a chuvia e o carazo. A súa exposición permanente: mámoas, arcas, penedos, pedrafitas, contos e lendas; abeirada baixo un teito de estrelas, é rica herdanza coleccionada paseniño ao longo dos séculos. Porén, a “cidade da cultura” do Seixo non esixirá faraónicos investimentos, xa que todo nela é agasallo da natureza e adobío creativo do noso pobo.

A curto prazo, Serpe Bichoca pretende concluír un documental onde se faga repaso tanto do labor de recolleita do patrimonio inmaterial, xa plasmado nos libros de Calros Solla (Almanaque de encantos. Mitoloxía da Terra de Cerdedo (2005) e Monte do Seixo. Reivindicación da Montaña Máxica (2007)) coma das estacións arqueolóxicas espoliadas coa instalación do parque eólico.

Como complemento a este labor promocional, Serpe Bichoca aproveitou a VIII edición da nomeada Festa da Vincha de Cerdedo (2008) para presentar, a carón da oferta editorial da asociación irmá Verbo Xido, unha liña de produtos (camisetas, chapas, carteis...) para paliar na medida do posíbel a indolencia e o desinterese amosado polas autoridades respecto ao “Proxecto Montaña Máxica” e ao calamitoso estado do Seixo.

A primeira edición da “Reivindicación da Montaña Máxica” xa está esgotada, polo que, proximamente, verá a luz un novo volume sobre o mítico lugar, “Monte do Seixo. O santuario perdido dos celtas”, no que amais de ampliar e corrixir o material xa publicado, insistirase nas calidades que lle outorgan ao Seixo a categoría de monte sagrado da Galiza celta.

As actividades desenvolvidas no “circo máxico” do Seixo por Verbo Xido e Serpe Bichoca –Roteiro da Montaña Máxica– xa lle revelaron a preto dun milleiro de persoas os segredos agochados nestas encostas montesías. E isto só é o comezo.

Atristura comprobar como nas campañas promocionais do concello de Cerdedo, aquelas nas que debera primar o enxebre, o noso, o propio, os atractivos turísticos redúcense a unha ruinosa escola de parapente mesturada –non vos riades, que o conto é triste– cos rallyes, coas corridas de touros, cos xogos de guerra, coas “noches ibicencas” e cos túneles do AVE.

Cómpre engadir, finalmente, que a consolidación do Roteiro Sarmento, reclamo turístico incuestionábel da zona, é froito do labor calado e persistente da Asociación Verbo Xido de Terra de Montes. Nesta ardua tarefa non só nos enfrontamos aos elementos naturais senón tamén aos “elementos” que rexen o destino cultural da nosa terra. Así e todo, a esperanza é o último que se perde.
.
.
>>>
Ilustración 1: Logo do G.E.E. Serpe Bichoca.
Fotografía 2: João Bieites, ollo aleuto tras a cámara.
Fotografía 3: Rafael Quintía no marco da Santa Mariña (monte do Seixo).
Fotografía 4: Calros Solla na soleira de Portalén, pasadeiro cara ao Outro Mundo (monte do Seixo).
.
.