MARÍA MARIÑO (Letras Galegas, 2007)

.
. .

...

Léase:

..

http://www.xunta.es/linguagalega/arquivos/unidade%20secundaria%20web.pdf

.

MONTE DO SEIXO "A Montaña Máxica" (Dossier de prensa)

.
. .
.

.
.

.
.

.
.

.
.

.
.
>>>

Ilustración 1: La Voz de Galicia, 6-12-05.

Ilustración 2: Faro de Vigo, 12-12-05.

Ilustración 3: Diario de Pontevedra, 8-1-06.

Ilustración 4: Diario de Pontevedra, 8-1-06.

Ilustración 5: Faro de Vigo, 1-10-06.

Ilustración 6: Faro de Vigo, 20-4-07.

.

.

Presentación en Pontevedra da VII FESTA DA VINCHA, Cerdedo 2007

.

.

.

.

Prométolles ser respectuosamente breve, pois son sabedor, nunca mellor dito, da áurea e perecedoira presenza da Súa Maxestade a Vincha, e onde a Vincha reina, non hai xaxún, nin precepto, nin rato morto de fame na casa. Unha pequena dose desta prodixiosa menciña, aínda que presentada en redoma humilde, agarimada paseniño no padal e, a seco ou a mollado, enviada ao bandullo, doentes do mundo!, reconforta o ánimo esvaecido, volve os azos, tira o amarguexo das retesías cotiás. Quen non sanda coa proba, quen non sucumbe ao seu engado, quen non repite, escusa acudir con présa ao santo André de Teixido, pois xa está morto. Estou certo que Eva, nosa nai primeira, non engaiolou a Adán, seu compañeiro, con mazá verdeal, repinaldo ou tresencunca, senón coa tentación da Vincha. Perdeuse o paraíso, mais gañouse o dereito de comela até rebentar, pois non hai demo que se resista. Pode considerarse a nosa Vincha, entón, coma o sexto The Rolling Stones, unha outra satánica maxestade.

Galiza, Cerdedo nunca foron os mesmos despois do ano 36. A fadítica data, adro da represión, da censura, do ultracatolicismo e do asfixiante centralismo homoxeneizador mudaron o ánimo, castraron o espírito subversivo, trocáronnos mansos. O alborecer do século XX situounos perante a soleira dunha nova Idade de Ouro nos eidos cultural, político e social. Renaciamos galegos, aspirabamos a ser donos do noso destino, lexítimos detentores do noso feito diferencial. A inveterada nación galega acordaba dun sono de séculos, os tempos eran chegados… Despois, outra volta, a longa noite de pedra, a negra sombra…

Galiza, Cerdedo nunca foron os mesmos despois do ano 36. O saudábel costume de “correr o entroido”: ser quen non es, botar do peito catro verdades, transgredir, conculcar, infrinxir, ouvear coma lobo, arreporse á autoridade, aldraxar o sagrado…, malia que efémera actitude, demorou décadas en agromar vizosa na horta do consetudinario. Na Galiza dos cartóns de racionamento e do “prato único” non se permitiu carauta, carantoña ou anteface até a década dos cincuenta. Aqueles tiñan armas e moi pouca fe na Santa Risa.

A Festa da Vincha, miñas donas e meus señores, non é unha festa gastronómica calquera. O pobo libre de Cerdedo non venera a Vincha como manxar e gárdase moito de exaltala como prato típico –para eso ya tenemos el puerco-bravo de las dehesas de Castilla–; á Vincha réndeselle culto. Cómpre acometer a súa deglución contritos, limpos de todo mal, coma ela, mexados, coma ela, inchados, coma ela, cheos de fume, coma ela, mais con fame. A Deus o que é de Deus e aos de Cerdedo o que é de Cerdedo.

O pobo galego, cativo na diáspora da negación, do autoodio, precisa coma o comer o advento dun asoballador Big Monday, galgante tsunami que irrompa terra dentro, máis aló dos cincocentos metros, apague o lume forestal, esparexe salmoira nos eucaliptares e semente mesto o percebe nos eidos de Don Florentino Pérez, que así se chama mi amo. Aqueles que ceiban visóns, mellor farían ceibando rodaballo. Oh gran vaga!, acude lixeira, redímenos, tira de nós o asombramento, esconxura este ollomao paralizante cuxos síntomas raian coa anorexia e coa bulimia. O pobo galego ten fame, o pobo galego está esfameado e a ONU non o sabe: un home, un voto, unha ración de empanada. A Festa da Vincha, miñas donas e meus señores, non é vulgar paparota, é liturxia dunha relixión libertadora.

Convócanme para que lles fale da vexiga dos ouriños do porco feita laguchada e mais da súa efeméride, noméanme voceiro desta beatífica transmutación, convídanme para que os ilustre sobre a orixinalidade do entroido de Cerdedo, cando, meus amigos, o verdadeiramente relevante é que no vasto ermo de Montes floreceu mesta e amarela, ao ventimperio da coxuntura política, a chorima da Asociación de Mulleres Rurais Espadela. Contra xistra e neboeiro, as protagonistas do rexurdir cultural de Cerdedo, afánanse un ano máis, e van sete, no heroico cometido de achegarlles a todos vostedes, a todos nós, o prezado tesouro da tradición feito cousa que levar á boca, mais cunha sutil diferenza, elas non lles van pedir o voto. As de Espadela non son un cento, mais as que son teiman na defensa meduliana da súa independencia. Válense soas, malia o esforzo esgotador, e non toleran inxerencias tutelantes se iso supón vulnerar a súa dignidade de buxo. Baten en ferro frío os que degoran inmiscirse xa que, segundo o seu credo, a verdade só ten un camiño, do porco só se perde o chío e coas cousas de comer non se xoga. Se consideran esaxeradas as miñas palabras, propóñolles o enredo de fitar para a mesa e procurar onde se acocha Wally, é dicir, o concelleiro de cultura cerdedense.

Acerta o Concello de Pontevedra ao se interesar pola Festa da Vincha, acerta, mais sobre todo, obra con xustiza e xenerosidade. Moi por riba das fronteiras provinciais e municipais, fillas da comenencia, o neofeudalismo e o interese de Celulosas, sobrancea o país. O feliz desenvolvemento da Festa da Vincha debe ser preocupación do Concello de Pontevedra, como o feliz desenvolvemento, permítanme o exemplo, da Feira Franca debera ser preocupación do Concello de Cerdedo. Ambos os dous eventos, sabiamente recuperados, enxalzan o noso pasado, a nosa tradición, a nosa pequena historia e enxalzan a quen os organiza e a quen neles participa. Só entendendo o país coma un todo, atinxirase a súa perfecta vertebración. Permíteme, Carme, permítanme todos vostedes, que aproveite a oportunidade que se me brinda para agradecer aos mandatarios da Boa Vila o teren amosado, así mesmo, preocupación pola aldraxe cometida co monte do Seixo, a nosa montaña sagrada, a montaña sagrada de todos os galegos, transformada no ano 2000 nun arrepiante parque eólico mercé á insensibilidade e a ignorancia que outorgaron poder aos que só arelan supeditar o servizo público aos intereses persoais. E o pobo cala, dorme, esperta mexado e… Mira que che choveu este inverno!

Comete felonía quen desoe a chamada das sacerdotisas do novo credo xa que non hai comuñón máis gorentosa, nin eucaristía máis gustante. Ben sei que non son merecedor de tal privilexio, admirada Carme, e aínda así imploro a túa benevolencia para que, cando consideres os meus méritos abondos, fagas revelación dos misterios que obran tal milagre. Estou certo que o voso magnífico receitario, catecismo do larpeiro, conta verdade pero non a conta toda. Lonxe da miña intención querer saber tanto coma vós. Mais, o que non che perdoo, Carme, é que acompañando estas augas e sendo a hora que é, non haxa encol da mesa, preto de min, uns petiscos de Vincha para ir adozando os beizos mentres falo, pois unha trabadela vale máis ca mil imaxes e máis ca dez mil palabras, aínda que se digan coa boca chea.

Deséxovos unha longa e exitosa vida “espadeleiras”, miñas amigas. Descoñezo o que nos deparará o porvir, pois sabemos que ninguén e profeta na súa terra. Aínda así, moitos somos xa coñecedores e beneficiarios do que tendes conseguido, destemidos apóstolos da vosa palabra. O Concello de Cerdedo devecía, mirraba, no barbeito do desánimo e a inacción. O voso empeño desinteresado indicoulles o camiño a quen vos goberna, mágoa que no canto de asfaltarvos a pista, labor no que tanto se prodigan, salfiran o camiño de pedras, enrocados nesa vella estratexia do “divide e vencerás” ou “comigo ou contra min”.

Cerdedo non coñecía precedente no asociacionismo feminino e agora o pobo conta con vós e mais coa contraasociación enxeñada pola autoridade. Cerdedo non tiña festa gastronómica e agora conta coa vosa, coa lexítima, coa que pretendedes revitalizar o entroido e a culinaria tradicional, e mais coa contrafesta gastronómica por eles argallada. Ben sabemos, daquela, cal é o camiño a seguir, xa que segundo o visto, en Cerdedo, a vosa palabra, o voso exemplo son lei. Tendes reeditado, sen dúbida, o matriarcado en Terra de Montes.

Dende aquí anímovos, animámosvos a que prosigades coa vosa impagábel tarefa de culturización e porfiedes, ano tras ano, en ofrecerlle ao mundo un motivo para achegármonos ao lugar de Cerdedo, e dende logo ningun motivo mellor que aquel de acudir devotos á revelación do secreto código da Vincha. Viva Espadela, viva a Festa da Vincha e viva Cerdedo! Moitas grazas.

.
Verbo Xido nº 17, febreiro de 2007

.
>>>
Ilustración: Cartel da VII edición da “Festa da Vincha” deseñado por Calros Solla e Davide Solla.

.

.

HOMENAXE aos MÁRTIRES CERDEDENSES (Ponte do Barco - Pedre, 13-11-2006)

.
..
Véxase:
.
http://www.youtube.com/watch?v=rQbMeTcdqI4&feature=related
.
.

CERDEDO na web GALICIA ENCANTADA

.
. .
Léanse:
.
O segredo do Rabelo:
. .

http://www.galiciaencantada.com/dentro.asp?c=0&id=802

.
O mito da fin do mundo:
.
http://www.galiciaencantada.com/dentro.asp?c=0&id=822

O Pequeno Ciprianillo:
.
http://www.galiciaencantada.com/dentro.asp?c=0&id=826
.
.

"VÉMONOS NO RÍO. A descuberta do río dos Gafos" (Documental)

.
..
DOCUMENTAL:
.
.
PARTE I:
.
http://www.youtube.com/watch?v=lI0eJQoMEnU
.
PARTE II:
.
http://www.youtube.com/watch?v=27F2cUYhkN4
.
.

SAN SIMÓN (1936-1939) - AUSCHWITZ (1940-1945)

.
. .

.

.
Na memoria de Elie Wiesel e de Alfredo Bautista “Reisiño”

Ultrapasar a soleira da Porta da Morte de Auschwitz II – Birkenau é internarse espido no arrabalde da razón humana, somerxerse até a asfixia no delirio da supremacía racial, batuxar no xurro da esterqueira moral do nazismo.

Ningunha peregrinaxe está tan xustificada!

Arribar ao peirao da illa de San Simón é pandar coa labazada da desmemoria, somatizar a liberdade traizoada, estigmatizar a tortura en nome de Cristo crucificado, engulir até o vómito a depravación do falanxismo e do nacionalismo español.

Ningunha peregrinaxe está tan xustificada!...

Quen fora galgo
quen fora paxaro
quen fora vento!

Setenta anos despois, atinximos con emoción, con rabia, con espanto, o escintilar da verdade, xacando agochada tras as portas do inferno. Nós, galegos de nación, fala e sentimento, individuos pertencentes a unha das nomeadas razas inferiores (galego: “parvo”, “tatexo”, segundo o dicionario da RAE), reivindicamos ao abeiro da coxuntura política o recoñecemento dos que loitaron e deixaron a vida a prol da liberdade coartada polo fascismo, todos e cada un, heroes e mártires de noso. Houbemos agardar setenta anos o demorado convoi da acordanza, sibilina e teimosamente desencarreirado. Unha vez a bordo, dispómonos a abandonar por fin a escura estación da ignorancia á cal faremos por non retornar.

Gardámonos, vixiantes, dos que dende a plataforma, baballan defendendo a comenencia dun “ano da concordia” fronte a un “ano da memoria”, ben se atinxe de quen herdaron os seus argumentos revisionistas, negras pantasmas bolén abofé na súa consciencia. Só remexendo nos lodos do pasado, respirando o bafío da ignominia; só recuperando para as xeracións presentes e futuras o nome das vítimas, só enxalzando o seu sacrificio apareceremos dignos perante o espello da historia. Fincando rexamente os alicerces do noso acontecer encol do xabre da xustiza seremos quen de erguer apromado o edificio da concordia, nunca dende o silencio interesado, xamais dende a amnesia da foxa común. Aqueles que consideramos a liberdade como o ben máis prezado do ser humano debemos ceibar un berro seco e espelir o letargo da sociedade embozada polo cloroformo do pan e circo, pois estamos en débeda.

Pousamos a nosa lembranza emocionada nas pólas núas dunha alborada outoniza do ano 36, detémonos arestora na fría madrugada do 15 de outubro –daban as cinco da mañá–, naquel camión de presos con destino ao campo de exterminio da illa de San Simón. Detemos o noso recordo solidario no desacougo de Alfredo Bautista “Reisiño” e os seus compañeiros na macabra viaxe, e facemos nosa a desazón de quen experimentou en pel propia os fatídicos versos do xograr Meendinho: E cercaron-mi as ondas do alto mar, non ei i barqueiro, nen sei remar.

Lembramos, así mesmo, non só os prisioneiros galegos confinados en San Simón, senón tamén os asturianos, cántabros e vascos, deportados á illa por volta de outubro do 37, tras a queda da fronte do norte, moitos deles executados, ben na illa ben noutros campos de exterminio habilitados no país como o de Camposancos (A Guarda). Tamén lembramos os cincocentos gudaris do barco-prisión "Upo Mendi”, e os catrocentos anciáns estremeños e andaluces, labregos leais á Republica, confinados en San Simón a primeiros de abril de 1939 e que por mor da súa lamentábel situación física e psíquica chegaron a morrer até uns quince por día. Non esquecemos o posterior traslado da poboación reclusa supervivente aos penais de Astorga, Burgos, Vitoria, Pamplona..., a conmutación das penas de morte por cadeas perpetuas e outros mil inenarrábeis sufrimentos non só por eles padecidos senón tamén polas súas familias.

Hei de chorar sin bágoas duro pranto
polas pombas de luz aferrolladas,
polo esprito vencido baixo a noite
da libertá prostituída.
As espadas penduran silandeiras
coma unha chuvia fría diante os ollos
e teño que chorar na sombra fuxidía
diste pútrido vento
que arromba a lealtá e pon cadeas
no corazón dos homes xenerosos.
Pois que somente os ollos me deixaron
para chorar por iles longos ríos,
hei navegar periplos, descubertas
por tempos que han de vir cheos de escumas,
por onde o día nasce,
alí onde xermola o mundo novo.
Pois que o que chora vive, iremos indo;
indo, chorando, andando,
salvaxe voz que ha de trocarse en ira,
en coitelo de berros i alboradas
para rubir ao cumio dos aldraxes.
E pois que cada tempo ten seu tempo,
iste é o tempo de chorar.

Celso Emilio Ferreiro (1912-1979)

Mentres enxalzamos os nosos heroes e mártires, aborrecemos a estampa de sinistros personaxes como o Padre Nieto, bo exemplo da Igrexa colaboracionista, crego pistoleiro instigador de moitas das execucións perpetradas en San Simón e torturador inmisericorde que adoitaba enfeitar os seus sermóns berrando: Angelitos de Dios, hijos de la Pasionaria, dinamiteros. Hay que quemaros como se quemaron a los judíos!, coa pretensión de crebar o ánimo dos prisioneiros. Non esquecemos a Fernando Lago Búa, director do campo de exterminio, Francisco Bustelo, médico forense e Francisco Rodríguez o Rabioso, tenente da Garda Civil, que, segundo o apuntado polo historiador Carlos Velasco no seu libro 1936. Represión e alzamento militar en Galiza, todos tres funcionarios corruptos, crueis asasinos, adicábanse a infundir, a cambio de diñeiro, falsas esperanzas de salvación a homes que sabían de antemán ían ser fusilados, argallando mesmo un simulacro de liberación ou fuga consentida dos mesmos. Deste xeito o testemuña o comunista redondelán Manuel Barros: Entón estes homes dedicábanse a poñer en liberdade os presos anticipándolles que tiñan que dar unha cantidade determinada: dependía da economía... da situación de cada preso. A iso do anoitecer, pois, poñíanos na praia, onde a Garda Civil os collía e os traía para o cárcere de Redondela. Do cárcere de Redondela, pois, levávanos para a cuneta.

¡Outra vez, outra vez o terror!
Un día e outro día,
sen campás, sen protesta.
Galicia ametrallada nas cunetas
dos seus camiños.
Chéganos outro berro.
Señor, ¿qué fixemos?
–Non fales en voz alta–.
¿Hasta cando durará iste gran enterro?
–Non chores que poden escoitarte.
Hoxe non choran máis que os que aman a Galicia–.
¡Os milleiros de horas, de séculos,
que fixeron falla
para faguer un home!
teñen que se encher aínda
as cunetas
con sangue de mestres e de obreiros.
Lama, sangue e bágoas nos sulcos
son semente.

Luis Pimentel (1885-1958)

Consonte Carlos Velasco a insurxencia militar-fascista levouse por diante entre 130 e 150.000 persoas pola vía das execucións políticas sumarias: dez veces máis que a represión nazi na Alemaña hitleriana e cinco veces máis que na Italia de Musolini [...] Todo isto sen contar os 280.000 españois e españolas que na altura de 1940 adoecían nas prisións franquistas e os aproximadamente 700.000 que, por un período máis ou menos breve, pasaron polos campos de concentración.

O infelizmente célebre Antonio Vallejo Nágera, psiquiatra e comandante do exército franquista, autor da repulsiva “euxenesia positiva da hispanidade”, era, segundo o sobredito historiador pontevedrés, abertamente partidario dunha rexenaración ambiental da “raza” hispana que el consideraba dexenerada –psíquica, cultural e mesmo físicamente– por causa dun contorno hostil ou, dito doutro xeito, dun adversario histórico persistente desde a época medieval, que na altura dos anos 30 aparecía encarnado pola democracia republicana. O método que propuña para tal rexeneración non era outro que “multiplicar os selectos e deixar perecer os febles”, entendendo por febles os inimigos políticos, quer dicir, os marxistas e roxos en xeral.

Kazimierz Smolen, autor da guía do Museo Estatal en Oswiecim (Polonia), afirma que o KL Auschwitz, creado en 1940, foi o meirande campo de concentración nazi para os polacos, así como para prisioneiros de diferentes nacionalidades, condenados polo nazismo ao illamento e a unha paulatina morte; ben por fame, ben polo durísimo traballo e experimentos aos que foron sometidos; ou á morte inmediata a través de execucións masivas e individuais.

Conforme relatan T. & H. Swiebocki no seu libro Auschwitz: residencia da morte, os nazis mandaron a Auschwitz polo menos a 1.100.000 xudeus que chegaron alí dende varios países de Europa, a case 150.000 polacos, sobre todo prisioneiros políticos, arredor de 23.000 xitanos procedentes de distintos países europeos, 15.000 prisioneiros de guerra soviéticos e 25.000 prisioneiros doutras nacionalidades, entre os que salientamos checos, franceses, iugoslavos, rusos, bielorrusos, ucraínos e alemáns.

NON DEAS ESQUECEMENTO
DA INXURIA O RUDO ENCONO...

KL Auschwitz...........................illa de San Simón
Adolf Hitler...............................Francisco Franco
Heinrich Himmler.............................Emilio Mola
Rudolf Hess..........................Fernando Lago Búa
Joseph Menguele.....................Francisco Bustelo
Gestapo.................Guardia Civil, Guardia Cívica
SS (Schutz Staffel)...Falange (FET y de las JONS)

Velaquí o que estivo a piques de dominar o mundo;
mais os pobos tiveron a última palabra.
Sen embargo, que ninguén cante vitoria a destempo.
Porque o ventre de onde xurdiu a besta inmunda,
aínda é fecundo.

Bertolt Brecht (1898-1956)

.

Verbo Xido nº 14/15, xullo de 2006

.

>>>

Fotografía 1: Illa de San Simón, na ría de Vigo (Galiza).

Fotografía 2: Campo de exterminio Auschwitz II-Birkenau (Polonia), ano 2006.

.

.